Garanié-de-tout-l'an
Matthiola fruticulosa
Brassicaceae Cruciferae
Noms en français : Matthiole en buisson, Matthiole sous-ligneuse.
Descripcioun :Lou garanié-de-tout-l'an es uno pichoto planto lignouso, drecho emé de fueio primo e cuberto de proun de péu. Trachis dins li sablo douloumitico e li marlo. Se recounèis en flour qu'aquéli soun bèn bello e óuriginalo amé si petalo oundado (de 12 à 28 mm) de coulour proun diferènto de cop. Li boudousco an de 3 à 12 cm emé de baneto chanjadisso. Li grano soun alado.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 10 à 40 (50) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Matthiola
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à Juliet
Liò : Sablo
- Marlo
- Ribiero
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurimediterranenco
Ref. sc. : Matthiola fruticulosa (Loefl. ex L.) Maire, 1932
(= Matthiola tristis (L.) R.Br., 1812 )
Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800